Ngô Tất Tố là một nhà văn, nhà báo, nhà Nho học, dịch giả và nhà nghiên cứu có ảnh hưởng lớn ở Việt Nam giai đoạn trước 1954. Ông được coi là nhà văn hàng đầu của trào lưu hiện thực phê phán ở Việt Nam trước 1945 với các tác phẩm tiêu biểu như Tắt đèn, Việc làng, Tập án cái đình, Lều chõng.

Lều chõng là một tiểu thuyết phóng sự của Ngô Tất Tố, được công bố lần đầu vào ngày 10 tháng 3 năm 1939 tại Hà Nội. Đây là một tác phẩm mang tính biểu cảm độc đáo của ông. Tác phẩm là câu chuyện về cuộc hành trình thi cử đầy khó khăn của một học trò tài năng tên là Vân Hạc. Anh là một người có tài về chữ, luôn đam mê việc học, và tài năng của anh khiến cho mọi người không ngừng khen ngợi.

Vân Hạc có một người vợ xinh đẹp tên là Ngọc. Cô luôn nuôi ước mơ trở thành người có địa vị và uy tín trong xã hội, và vì điều này, cô đã dốc hết công sức, chăm sóc chồng và đảm bảo cho anh có điều kiện để học tập và thi cử. Vân Hạc luôn cố gắng hết mình để thành công trong cuộc sống, để đáp lại tình yêu và sự hy sinh của vợ mình. Cuối cùng, cả hai nhận ra rằng cuộc thi cử và quan trường không phải lúc nào cũng là con đường an toàn. Họ nhận thấy rằng đôi khi, việc “đứng giữa trời như cây thông” và tự khắc khoải là tốt hơn so với việc rơi vào một cuộc sống nguy hiểm và không chắc chắn.

Lều chõng là bức tranh sống động về hoạt động thi cử ngày xưa, sĩ tử phải đối mặt với những thách thức vô cùng khắc nghiệt và đầy phức tạp, bất công.