Tác
giả Khái Hưng (1896 - 1947) là một nhà văn Việt Nam nổi tiếng, tên thật là Trần
Khánh Giư. Truyện Tiêu Sơn tráng sĩ
là tác phẩm
có độ dài
trên bốn trăm trang
và
cũng là một trong những tác phẩm thành công nhất của Khái Hưng
. Tác phẩm ra đời trong lúc tình hình quốc tế đang có chuyển
biến, nước Pháp bại trận đầu hàng
.
Nội dung miêu tả
một giai đoạn lịch sử về tổ chức đảng Tiêu Sơn với hoạt động chống lại triều đình
Tây Sơn thời Lê mạt Nguyễn sơ, dưới triều Cảnh Thịnh năm thứ năm (1797) của
những tráng sĩ gan dạ, trí dũng, hào hiệp như
Phạm Thái, ngay cả những nữ nhân trong truyện như Nhị Nương, Trương
Quỳnh Như cũng có một vị thế khác hẳn, họ là những người tài trí, kiên cường
không kém một nam nhi nào. Các nhân vật ngoài
vẻ đẹp khôi ngô, tuấn tú, họ còn có lý tưởng phục hưng tiền triều lớn lao, và
giữa không khí căng thẳng, đấu trí, đấu dũng từng giây phút ấy lại đan cài
chuyện tình đẹp đẽ nhưng cũng bi thương nổi tiếng trong văn học Việt Nam nhờ
tác phẩm Sơ kính tân trang của Phạm Thái và Trương Quỳnh Như… Khái Hưng đã đưa
câu chuyện tình bi thương ấy vào tác phẩm Tiêu
Sơn tráng sĩ như một sự tiếc thương của nhà văn dành cho mối tình đẹp đẽ mà
dang dở của hai người…
Viết
về những tráng sĩ Tiêu Sơn, viết về câu chuyện, một đoạn lịch sử, tác giả Khái
Hưng đã gián tiếp khắc họa lý tưởng, mục đích của một bộ phận thanh niên trong
xã hội lúc bấy giờ; ước mơ, khao khát rất nhiều nhưng cuối cùng kết quả nhận về
chỉ là sự trống rỗng đến vô tận. Đó cũng là ánh nhìn đầy hiện đại của Khái Hưng
về con người và cuộc đời.